احتمالا تا به حال برایتان پیش آمده که هنگام نگاه کردن در آینه فکر کرده باشید که دندان‌هایتان زرد شده‌اند. زرد شدن دندانها به تدریج و با گذر زمان اتفاق می‌افتد به همین دلیل خیلی‌ها آن را نادیده می‌گیرند. با این حال داشتن لبخندی زیبا باعث زیبایی و البته بالا رفتن اعتماد به نفس افراد خواهد شد. در ابتدا بهتر است بدانید در چه حالتی می‌گوئیم دندانها زرد شده‌اند، بعد از آن به دنبال علت به وجود آمدن و سپس راه حل رفع آن خواهیم بود. در ادامه به بررسی کامل این موارد و نکاتی برای برطرف شدن زردی دندان می‌پردازیم.
منظور از زرد شدن دندان چیست؟
زرد شدن دندان در واقع زمانی اتفاق می‌افتد که فرد حس میکند دندان‌هایش دیگر مثل قبل سفید و براق نیستند و رنگ آنها تغییر کرده است. تغییر رنگ می‌تواند شامل تیره شدن دندانها، لکه دار شدن و زرد رنگ شدن آنها باشد.در این مقاله به طور خاص درباره علت زرد شدن دندانها صحبت می‌کنیم.
علت زرد شدن دندان چیست؟
به طور کلی دندانها به دو علت بیرونی یا درونی زرد می‌شوند. بیرونی یعنی اینکه چیزی از بیرون بدن مثل غذایی که خورده‌اید باعث تغییر رنگ دندانها شده و درونی هم یعنی اینکه مسئله‌ای در درون بدن موجب تغییر رنگ دندانها شده است. در ادامه این دلایل را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
جرم گرفتن دندانها
جرم گرفتن تمام یا قسمتی از دندانها یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل زرد شدن دندانها است. زمانی که فرد بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکند کم کم مواد غذایی به پلاک تبدیل شده و موجبات زردی دندانها را فراهم می‌کنند.
رژیم غذایی و غذاهای رنگی
مواد غذایی مثل توت، ادویه کاری، سیب زمینی، گوجه فرنگی و… از موثر ترین غذاها در زرد شدن دندانها هستند. این مواد، رنگ دانه‌هایی دارند که موقع مصرف محیط دهان را رنگی می‌کنند. دندانها که درون محیط دهان قرار دارند در معرض این رنگ دانه‌ها قرار می‌گیرند. چسبیدن رنگ دانه به سطح دندان موجب لکه دار شدن دندانها می‌شود.
مصرف برخی از نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌های رنگ دار مثل قهوه، چای، نوشابه، نوشیدنی‌های الکلی و… با رنگ دانه‌های رنگی خود موجب زرد رنگ شدن دندانها می‌شوند. البته لازم نیست مصرف این نوشیدنی‌ها را قطع کنید اما بهداشت دهان و دندان را پس از مصرف آنها رعایت کنید. میزان مصرف آنها را نیز باید در کمترین حد ممکن نگه دارید.
نازک شدن مینای دندان
زمانی که مینای دندانها نازک تر از حد عادی شود، عاج زیرین آن نمایان می‌شود و باعث می‌شود دندانها با رنگ زرد دیده شوند. این بخش ازدندان‌ها توسط مینای ضخیم آنها پوشیده است اما با مصرف زیاد مواد غذایی اسیدی و جویدن‌های زیاد به تدریج این مینا نازک می‌شود.
آسیب دیدن و ضربه خوردن به دندان
آسیب‌هایی مثل زمین خوردن در کودکی و ضربه دیدن دندان می توانند موجب زرد شدن دندانها شوند. تصادف با ماشین یا آسیب‌های ورزشی نیز می‌توانند موجب تغییر رنگ دندان و زرد شدن آن شوند.
افزایش سن
با افزایش سن کم کم مینای دندانها تضعیف شده و قسمت عاج آنها نمایان می‌شود. با نمایان شدن عاج نیز دندانها زرد می‌شوند. با این حال نمی‌توانیم جلوی روند افزایش سن را بگیریم.
دندان قروچه یا براکسیسم
دندان قروچه اتفاقی است که به صورت ناخودآگاه و غالبا در خواب اتفاق می‌افتد. با این حال دندان قروچه به شدت برای استحکام مینای دندانها مضر بوده و به راحتی می‌تواند موجب ترک خوردن آنها شود.
ژنتیک
ژنتیک یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل اتفاقات مختلف در بدن انسان‌ها است که زرد رنگ شدن دندانها نیز یکی از آن اتفاقات است. رنگ طبیعی دندانها و میزان روشنایی و شفافیت آنها در افراد مختلف، متنوع است و برای همه یکسان نیست. در صورتی که یکی از والدین شما دچار زردی دندان شده باشد، احتمال تغییر رنگ دندان‌های شما نیز بالا خواهد بود.
مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها
داروهایی مثل تترا سایکلین، داکسی سایکلین، داروهای فشار خون بالا و… از جمله مهم ترین داروهایی‌اند که موجب زرد شدن دندانها می‌شوند.
سیگار کشیدن
تحقیقات نشان داده افراد سیگاری بسیار بیشتر از افراد عادی به زردی دندان مبتلا می‌شوند. این مسئله به خاطر نیکوتین است. نیکوتین در هنگام مصرف سیگار به دندانها برخورد میکند و روی آنها را می‌پوشاند. نتیجه مصرف مداوم سیگار پوشیده شدن دندانها با رنگ زرد یا بعضا قهوه‌ای است.
مصرف زیاد فلوراید
مصرف فلوراید به عنوان یکی از بهترین راه‌های محافظت از دندانها شناخته شده است. با این حال نباید در مصرف آن زیاده روی کرد. مصرف بیش از حد فلوراید خصوصا در سنین کودکی، می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های سفید، زرد یا قهوه‌ای روی مینای دندانها شود.
ابتلا به بیماری‌های خاص
گاهی اوقات ابتلا فرد به سری خاصی از بیماری‌ها می‌تواند موجب زرد شدن دندان‌های او شود. البته این مسئله نسبت به سایر علت‌ها فراوانی کمتری دارد. بیماری‌های کبدی، سلیاک، اختلالات خوردن، کمبود کلسیم و یک سری بیماری‌های متابولیکی از جمله مهم ترین بیماری‌هایی است که موجب تغییر رنگ دندانها می‌شوند.
ارتودنسی دندان
بعضی از درمان‌های انجام شده در دندان پزشکی مثل پر کردن دندان یا ارتودنسی ثابت می‌توانند باعث زرد رنگ شدن دندانها شوند. در صورتی که برای درمان به مراکز معتبر مانند دندان پزشکی درسا مراجعه کنید، با این مشکلات روبرو نمی‌شوید.
علت زرد شدن دندان بعد از عصب کشی
گاهی ممکن است پس از درمان ریشه دندان متوجه زرد شدن آن شویم. موادی که برای پر کردن دندان پس از عصب کشی استفاده می‌شوند و البته تجزیه شدن هموگلوبین‌ها در دندان، مهم ترین دلایل تغییر رنگ دندان پس از درمان ریشه هستند. با این که درمان ریشه نوعی درمان دندان پزشکی است اما زرد شدن دندان را میتوانیم یکی از عوارض احتمالی آن به حساب بیاوریم. هزینه عصب کشی دندان با توجه به موارد مختلفی تعیین می‌شود. این هزینه ممکن است در کلینیک‌های مختلف متفاوت باشد، اما با انجام آن در مراکز معتبر می‌توانید نتیجه بهتری مشاهده کرده و از مشکلات احتمالی بعد از آن جلوگیری کنید.
علت زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی
هنگام ارتودنسی ثابت، غالبا در پشت سیم بریس‌ها و اطراف براکت‌ها مواد غذایی زیاد گیر می‌کنند. به مرور زمان این مواد غذایی می‌توانند پلاک تشکیل دهند که خود پلاک تدریجا به جرم تبدیل شود. این جرم می‌تواند به رنگ قهوه‌ای یا زرد باشد.
علت زرد شدن ناگهانی دندان کودکان و نوجوانان
دلیل اصلی زردی دندان کودکان چیست؟ دو علت اصلی برای زرد شدن دندان‌های کودکان وجود دارد. علت اول مصرف آنتی بیوتیک‌هایی مثل تترا سایکلین و آکسی سایکلین در سنین زیر 8 سالگی است. علت دوم مصرف آن آنتی بیوتیک‌ها در نیمه دوم بارداری توسط مادر است.
درباره نوجوانان هم ممکن است در کودکی دچار مسائل بالا شده باشند. البته مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگ دانه دار، رعایت نکردن درست بهداشت دهان و دندان، مصرف دخانیات و… نیز می‌توانند علت زرد شدن دندان‌های نوجوانان باشند.
علت زرد شدن دندان در بارداری
مهم ترین و رایج ترین دلیل زرد شدن دندانها در طول دوران بارداری خانم‌ها، تغییرات هورمونی آنها است. تغییر کردن میزان هورمون‌ها در بدن آنها روی مینای دندان تاثیر داشته و امکان ایجاد لکه بر روی آن را بالا می‌برد. البته افزایش مصرف غذاهای اسیدی و به طور کلی تغییرات رژیم غذایی نیز از دلایل متداول زرد شدن دندان‌های زنان باردار است. تاثیر اسید معده بر دندان نیز باعث بروز این مشکل می‌شود.
علت زرد شدن دندان در طب سنتی
طب سنتی معتقد است علاوه بر مواد غذایی مصرفی افراد، سبک زندگی و عادت‌های مزاجی آنها نیز در زرد شدن دندانها موثر است. این علم معتقد است افرادی که مزاج صفراوی دارند بیشتر از سایر افراد دچار زرد شدن دندانها می‌شوند.
چگونه زردی دندان را از بین ببریم؟
حال سوال این است که چطور دندانها را سفید کنیم؟ روش‌های مختلفی برای سفید کردن دندانها وجود دارد که می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. در صورتی که دندانها آسیب جدی دیده باشند، به عصب کشی دندان نیز نیاز خواهید داشت. در این صورت با انجام عصب کشی و درمان دندان، می‌توان دندان‌های سفیدتری داشت.
رعایت نکات بهداشتی
مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، استفاده از خمیر دندان‌هایی که در از بین بردن لکه‌ها موثرند و… از جمله مهم ترین نکات بهداشتی درباره سلامت دهان و دندان هستند. با رعایت نکات گفته شده می‌توانید زردی دندان‌های خود را از بین ببرید.
استفاده از جوش شیرین و هیدروژن پر اکسید
مخلوط کردن جوش شیرین با هیدروژن پر اکسید خمیری درست میکند که شبیه خمیر دندان است. اگر با این خمیر مسواک بزنید می‌توانید دندان‌های سفیدتری خواهید داشت.
روغن نارگیل
این روغن را باید چند دقیقه روی دندان‌های خود بمالید. با این کار پلاک‌های دندانی شما کاهش یافته و زردی آنها نیز از بین می‌رود.
سرکه سیب
کافی است پس از مسواک زدن و تمیز کردن دندانها مقداری سرکه سیب را 120 تا 180 ثانیه درون دهان خود نگه دارید و سعی کنید آنها را در دهانتان بچرخانید. سپس سرکه را از دهان خود خارج کنید.
استفاده از پوست لیمو به همراه پرتقال و موز
ترکیب دی لیمونین، ترکیبی موثر در از بین بردن زردی دندانها است که در بعضی میوه‌ها یافت می‌شود. پوست لیمو، پرتقال و موز را به مدت 2 دقیقه روی دندان‌های خود بمالید، سپس دهان خود را آب بکشید و دندانها را مسواک بزنید.
مصرف ویتامین C
کمبود ویتامین C در بدن می‌تواند موجب زیاد شدن باکتری‌ها در اطراف دندانها و لثه‌های ما شود. به همین دلیل با مصرف ویتامین C این کمبود بدن را جبران کنید.
باندینگ دندان
این روش نوعی روش دندان پزشکی است که توسط دندان پزشک‌ها انجام می شود. به این صورت که سطح مینای دندانها با مواد کامپوزیتی که رنگ آنها شباهت زیادی به رنگ طبیعی دندان دارد، پوشیده می‌شود. با این کار دیگر زردی دندانها قابل رویت نیست. این روش برای رفع زردی دندان در یک روز بسیار مفید است.
بلیچینگ دندان
بلیچینگ کردن دندانها دو روش دارد. یکی برای دندان‌های زنده و دیگری برای دندان‌های غیر زنده یا عصب کشی شده است. در سفید کردن دندان‌های عصب کشی شده چون غالبا تغییر رنگ به خاطر مواد درون دندان است، این مواد را خالی می‌کنند و جایش را با مواد سفید پر می‌کنند. در بلیچینگ دندان‌های زنده نیز ژلی مخصوص روی دندان ها قرار می‌گیرد و با تابش نور فعال می‌شود. بعد از مدت کوتاهی دندانها سفید می‌شوند. البته بسته به تغییر رنگ دندان، قدرت ژل، میزان تابش و… ممکن است برطرف کردن زردی دندانها در یک یا چند جلسه درمانی انجام شود.
لمینت دندان
لمینت پوششی سرامیکی و هم رنگ دندانها است که به سطح جلویی دندانها می‌چسبد. کاربرد اصلی لمینت برای از بین بردن لکه‌ها است.
درمان زردی دندان در منزل
اکثر راه‌های درمانی که در قسمت قبلی بیان کردیم روش‌های خانگی و بهترین روش‌ها برای سفید شدن دندان محسوب می‌شوند. البته بلیچینگ دندان را نیز می‌توانید در منزل اجرا کنید ولی ممکن است نتوانید نتیجه مطلوبی از آن دریافت کنید.
راه کار‌هایی برای پیشگیری از زرد شدن دندانها
روزانه دو یا سه بار مسواک زدن دندانها، مرتبا نخ دندان کشیدن، ترک کردن دخانیات، مصرف کم چای یا قهوه، بالا بردن میزان مصرف آب، پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و… مهم ترین و البته ساده ترین راه‌های جلوگیری از زرد شدن دندان هستند.
برای زرد شدن دندانها چه زمانی به دندان پزشک مراجعه کنیم؟
بهترین زمان برای مراجعه به دندان پزشک برای درمان این مشکل زمانی است که تمامی روش‌های از بین بردن زردی دندان را امتحان کرده‌اید اما نتیجه‌ای حاصل نشده است. در این موقعیت بهتر است دیگر تلاش را متوقف کنید و کار را به دندان پزشک خود بسپارید.
سخن آخر
علت زرد شدن و تغییر رنگ دندانها می‌تواند به عوامل مختلفی بازگردد که شامل دلایل داخلی و خارجی می‌شود. از جمله دلایل خارجی می‌توان به مصرف زیاد نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، چای و نوشابه، مصرف دخانیات و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان اشاره کرد. دلایل داخلی نیز می‌تواند شامل ژنتیک، افزایش سن، مصرف برخی داروها و بیماری‌ها باشد. برای پیشگیری و درمان زردی دندانها، رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف متعادل مواد غذایی رنگی، پرهیز از دخانیات و مشاوره با دندان‌پزشک توصیه می‌شود.
سوالات متداول
ممکن است ژنتیک موجب زرد شدن دندانها شود؟
بله، ژنتیک روی رنگ دندانها تاثیر دارد.
میتوانیم رنگ زرد دندانها را در یک روز از بین ببریم؟
بله با روشهایی مثل جرم گیری در دندان پزشکیها ممکن است.
آیا چای دندانها را زرد میکند؟
بله مصرف زیاد چای دندانها را زرد میکند.
9 Responses
این که دندانها زرد بشه خیلی طبیعیه، مخصوصاً وقتی که آدم زیاد چای، قهوه یا غذاهای رنگی بخوره. این مقاله خیلی خوب توضیح داده که چرا این اتفاق می‌افته و چی‌کار باید بکنیم که دندونامون سفید بمونه. مهم‌ترین چیز اینه که بهداشت دهن و دندان رو جدی بگیریم و مسواک زدن رو فراموش نکنیم. البته اگر دندون‌هامون خیلی زرد شده باشه، ممکنه نیاز به بلیچینگ یا درمان‌های دیگه داشته باشیم. خب، حالا که همه این رو فهمیدیم، باید بیشتر مراقب دندانامون باشیم تا لبخند قشنگ‌تری داشته باشیم!
واقعا مقاله‌ی مفیدی بود! همیشه فکر می‌کردم زردی دندانها فقط به دلیل مسواک نزدن و بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان ایجاد میشه، ولی حالا می‌بینم که دلایل مختلفی می‌تونه داشته باشه مثل مصرف غذاهای رنگی، نوشیدنی‌های قهوه‌ای و حتی ژنتیک. خیلی نکات جالبی رو یاد گرفتم، به خصوص که درمان‌ها و پیشگیری‌هایی هم که معرفی کردید، خیلی کاربردی و ساده به نظر می‌رسن.
یکی از نکات که خودم همیشه فراموش می‌کنم، رعایت بهداشت بعد از نوشیدنی‌های رنگی مثل چای و قهوه است. حتما از این به بعد بیشتر به این موضوع دقت می‌کنم.
خیلی خوب و کامل توضیح داده بودید که چرا دندانها زرد میشن. اما سوالی که داشتم اینه که اگر کسی دندان‌هایش به دلیل ژنتیک زرد شده باشه، آیا روش‌های خانگی مثل بلیچینگ یا جرم‌گیری می‌تونه تاثیری داشته باشه؟ یا باید حتما به دندان‌پزشک مراجعه کنه؟ چون من خودم همیشه حس می‌کنم که دندان‌هام به طور طبیعی زردتر از بقیه است! 🙈
مطلب خیلی مفیدی بود، مرسی که اینقدر جزئی توضیح دادید. یه سوال داشتم، در مورد درمان زردی دندان با بلیچینگ، آیا بعد از بلیچینگ دندانها خیلی حساس میشن یا مشکلی پیش میاد؟ و اینکه آیا همه دندانها می‌تونن این درمان رو انجام بدن یا به شرایط خاصی نیاز داره؟
مقاله‌تون خیلی مفید بود، ولی من یه سوال دارم. اگه دندانها زرد بشن و فقط جرم‌گیری انجام بشه، آیا میشه زردی‌شون رو کاملاً از بین برد یا ممکنه به درمان‌های دیگه هم نیاز باشه؟ مثلاً بلیچینگ یا لمینت بهتره؟ ممنون میشم راهنمایی کنین!
مطلب خیلی مفید بود، ولی من یه سوال دارم: آیا مصرف زیاد نوشیدنی‌های رنگی مثل چای و قهوه که باعث زرد شدن دندانها میشن، با روشهایی مثل بلیچینگ قابل درمان هست یا اینکه باید حتما به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟ من خودم همیشه از چای زیاد می‌زنم و نگران دندان‌هام هستم.
مقاله خیلی مفید بود! فقط یه سوال دارم، اگه کسی دندان‌هاش به دلیل مصرف زیاد چای و قهوه زرد شده، آیا فقط جرم‌گیری کافی هست یا ممکنه روش‌های دیگه مثل بلیچینگ هم لازمه؟ چون من خودم به شدت قهوه‌خوارم و نگرانم که دندان‌هام زردتر بشه! 😬
خیلی ممنون که این مقاله رو نوشتید. واقعاً برای من که همیشه به زرد شدن دندانها فکر می‌کردم، خیلی مفید بود. یک سوال دارم: اگر دندان‌هایم به خاطر مصرف زیاد چای و قهوه زرد شده، آیا باید به دندان‌پزشک مراجعه کنم یا میشه با روش‌های خانگی مثل جرم‌گیری یا بلیچینگ این مشکل رو حل کرد؟ چون واقعاً به لبخند سفید نیاز دارم! 🙈
خیلی ممنون از توضیحات جامع و مفیدتون! الآن به طور کامل فهمیدم که چرا دندان هام زرد شده بود. واقعاً نکات خوبی در مورد راه‌حل‌های درمانی و پیشگیری ارائه دادید. به نظر من برای افرادی که به نوشیدنی‌های رنگی و چای علاقه دارند، این اطلاعات خیلی کمک‌کننده است. من که خودم از این پس بیشتر به بهداشت دندونم اهمیت میدم.