پس از انجام عصب کشی، دندان از حالت طبیعی خارج شده و نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد تا بتواند در درازمدت عملکرد مناسبی داشته باشد. حفظ دندان درمان‌شده از آسیب‌های ثانویه مثل شکستگی یا ترک، نیازمند توجه به توصیه‌های پس از درمان است. مراقبت صحیح می‌تواند مانع از بروز عفونت یا درد ثانویه شده و همچنین نقش مهمی در افزایش طول عمر پست و روکش نهایی ایفا کند.
اقدامات فوری بعد از پایان عصب‌کشی
در ساعات اولیه بعد از عصب کشی، مهم‌ترین اقدام پرهیز از غذا خوردن تا زمان برطرف شدن کامل بی‌حسی موضعی است تا از آسیب‌دیدگی ناخواسته زبان یا گونه جلوگیری شود. مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و پاراستامول طبق نسخه دندانپزشک و در کنار آن آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت نیاز) به کنترل درد و پیشگیری از عفونت کمک می‌کنند. هنگام ترک کلینیک نیز باید به وجود پرکردگی موقت یا توصیه‌های مربوط به عدم فشار به دندان توجه ویژه‌ای داشت.
بعد از عصب کشی چه بخوریم و چه نخوریم؟
شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که بعد از عصب کشی دندان چه غذایی بخوریم و چه نخوریم؟ در ادامه ما را همراهی کنید تا پاسخ این سوال را دریافت کنید. پس از عصب کشی، بهتر است از مواد غذایی نرم و بدون نیاز به جویدن زیاد مثل سوپ، پوره سیب‌زمینی، ماست، تخم‌مرغ آب‌پز و اسموتی استفاده کنید. از طرفی باید از خوردن غذاهای سخت مثل آجیل، آبنبات، یا خوراکی‌های چسبنده مانند آدامس پرهیز کرد، چرا که ممکن است به ترمیم موقت آسیب وارد کند یا باعث درد در دندان نیمه‌درمان‌شده شود.
مواد غذایی مجاز و غیرمجاز
پس از عصب کشی، بهتر است از مواد غذایی نرم و بدون نیاز به جویدن زیاد مثل سوپ، پوره سیب‌زمینی، ماست، تخم‌مرغ آب‌پز و اسموتی استفاده کنید. از طرفی باید از خوردن غذاهای سخت مثل آجیل، آبنبات، یا خوراکی‌های چسبنده مانند آدامس پرهیز کرد، چرا که ممکن است به ترمیم موقت آسیب وارد کند یا باعث درد در دندان نیمه‌درمان‌شده شود.
تغذیه نرم برای چند روز اول
شاید این سوال برای شما ایجاد شده باشد که بعد از عصب کشی دندان می توان غذا خورد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که، در چند روز اول پس از درمان، مواد غذایی نرم و ملایم مانند پودینگ، ژله، بلغور جو دوسر یا برنج کته بهترین انتخاب هستند. این نوع تغذیه باعث میشود فشار زیادی به دندان وارد نشود و روند بهبود به شکل مطلوب‌تری پیش رود. همچنین در این دوره توصیه میشود غذای خود را بیشتر با طرف دیگر دهان بجوید.
پرهیز از نوشیدنی‌های داغ یا خیلی سرد
مصرف نوشیدنی‌هایی با دمای خیلی بالا یا خیلی پایین مثل چای داغ یا نوشیدنی یخی ممکن است موجب تحریک اعصاب اطراف دندان درمان‌شده شود. برای جلوگیری از حساسیت یا التهاب احتمالی، بهتر است نوشیدنی‌ها را ولرم مصرف کنید و از خوردن بستنی بعد از عصب کشی دندان نیز خودداری نمایید. به طور مثل، خوردن شیر پس از عصب کشی دندان (شیر ولرم یا سرد) توصیه میشود. همچنین بهتر است از خوردن قهوه و چای بعد از عصب کشی دندان پرهیز شود.
تغذیه بیماران خاص (دیابتی، سالمندان و…)
برای افراد دیابتی، مصرف غذاهای کم‌قند و با شاخص گلایسمی پایین مثل عدسی، سوپ جو، یا سبزیجات بخارپز اهمیت زیادی دارد تا از نوسانات قند خون جلوگیری شود. سالمندان نیز بهتر است از غذاهای نرم، با فیبر بالا و هضم آسان استفاده کنند تا هم فشار به دندان نباشد و هم مشکلات گوارشی ایجاد نشود. در همه این موارد، مشاوره با پزشک یا دندانپزشک معالج توصیه میشود.
رعایت بهداشت دهان بعد از عصب کشی
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید پس از عصب کشی مد نظر خود قرار دهید، رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان است! در ادامه با ما همراه باشید تا با برخی از مهم‌ترین اصول رعایت بهداشت دهان و دندان آشنا شوید.
- نحوه صحیح مسواک زدن: مسواک زدن باید با ملایمت و استفاده از مسواک نرم انجام شود. ناحیه اطراف دندان عصب کشی شده را به آرامی تمیز کنید و از فشار زیاد بپرهیزید. این کار از تحریک بافت لثه جلوگیری می‌کند و از آسیب به پرکردگی موقت پیشگیری خواهد کرد.
- استفاده از نخ دندان و دهان‌شویه: نخ دندان باید با دقت استفاده شود تا بین دندان‌ها تمیز باقی بماند، اما بهتر است مستقیماً روی دندان درمان‌شده استفاده نشود تا زمان گذاشتن روکش نهایی. استفاده از دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده (ترجیحاً بدون الکل) روزی یک بار، می‌تواند مانع رشد باکتری‌ها در نواحی سخت‌دسترس شود.
- غرغره با آب‌نمک ولرم: غرغره کردن آب‌نمک ولرم دو تا سه بار در روز می‌تواند تورم، التهاب و احتمال عفونت را کاهش دهد. این روش خانگی ساده اما موثر در کاهش درد و تسریع بهبود لثه بسیار مفید است.
عوارض شایع بعد از عصب کشی و راهکارهای مقابله
عصب کشی نیز مانند هر درمان دیگری می‌تواند عوارض با خود به همراه داشته باشد که در ادامه به بررسی و معرفی برخی از مهم ترین آن‌ها می‌پردازیم:
درد و حساسیت
بعد از عصب کشی، کمی درد یا حساسیت به دما در روزهای ابتدایی طبیعی است. این وضعیت معمولاً در اثر التهاب بافت اطراف ریشه دندان به وجود می‌آید و با مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن طی ۲ تا ۳ روز کاهش می‌یابد. اگر درد ادامه‌دار بود یا شدت گرفت، باید حتماً با دندانپزشک مشورت شود.
عفونت ثانویه
گاهی باکتری‌هایی که در بافت اطراف دندان باقی مانده‌اند، می‌توانند باعث ایجاد عفونت مجدد شوند. نشانه‌های این حالت شامل تورم، بوی بد دهان یا ترشح چرک از لثه اطراف دندان است. در چنین شرایطی مصرف آنتی‌بیوتیک الزامی میشود و مراجعه سریع به کلینیک توصیه می‌گردد.
شکستگی دندان
به دلیل اینکه دندان عصب کشی شده معمولاً ضعیف‌تر است، اگر مراقبت کافی از آن نشود ممکن است دچار شکستگی شود. به همین دلیل است که دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند طی چند روز اول غذاهای نرم مصرف شود و تا زمان روکش دائمی، از جویدن در سمت دندان درمان‌شده پرهیز شود.
واکنش آلرژیک یا احتقان سینوسی
در موارد نادر، ممکن است فرد نسبت به مواد استفاده‌شده در پرکردگی یا داروها واکنش آلرژیک نشان دهد. همچنین در برخی از دندان‌های فک بالا، نزدیکی به سینوس‌ها ممکن است باعث احتقان سینوسی شود. در این حالت، مراجعه به متخصص برای بررسی ضروری است. در این مرحله بسیاری از بیماران می‌پرسند: چند روز بعد از عصب کشی دندان را پر کنیم؟ معمولاً پرکردگی دائم یا نصب روکش بین ۷ تا ۱۴ روز پس از عصب کشی انجام میشود، البته با نظر نهایی دندانپزشک!
توصیه‌های دندانپزشک برای یک درمان موفق
یکی از مهم‌ترین عوامل در موفقیت عصب کشی، حفظ نظم در مراجعه‌های پیگیری است. بسیاری از بیماران با کاهش درد، احساس می‌کنند درمان کامل شده و دیگر نیازی به بازگشت به کلینیک نیست؛ در حالی که ادامه روند درمان و دریافت روکش، بخش حیاتی کار محسوب میشود. همچنین، اگر دندانپزشک برای شما آنتی‌بیوتیک یا داروی خاصی تجویز کرده، حتماً دوره مصرف آن را کامل کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود. از دیگر مواردی که برخی نادیده می‌گیرند، فعالیت‌های روزمره مثل دوش گرفتن یا استحمام است. بهتر است حداقل تا ۲۴ ساعت اول، از حمام بعد از عصب کشی دندان پرهیز شود تا از افزایش گردش خون و تحریک ناحیه جراحی‌شده جلوگیری گردد. علاوه بر این، کوچک‌ترین نشانه‌هایی مثل درد مداوم، تورم یا تغییر رنگ دندان را جدی بگیرید. گاهی این علائم نشانه نیاز به بازنگری درمان هستند و نباید به تأخیر بیفتند.
نکات مهم بین عصب کشی و روکش دائم
پس از پایان عصب کشی تا زمان روکش‌گذاری نهایی، باید از جویدن غذا با دندان درمان‌شده اجتناب کرد، زیرا بافت دندان تضعیف‌شده و مستعد ترک خوردن یا شکستگی است. همچنین پیگیری زمان مراجعه بعدی برای نصب روکش، جهت تکمیل درمان ضروری است. اگر دندانپزشک برای محافظ دهانی در خواب یا ورزش توصیه کرده، حتماً آن را جدی بگیرید، چرا که این وسیله می‌تواند از آسیب‌های ناخواسته جلوگیری کند.
چرا دندان عصب کشی شده باید روکش شود؟
روکش‌گذاری بخشی از درمان کامل عصب کشی است. در ابتدا دندانپزشک با قالب‌گیری، روکش متناسب با فرم دندان آماده می‌کند. سپس طی جلسه دوم، روکش به دندان چسبانده میشود. مراقبت‌های پس از روکش مثل عدم جویدن غذاهای خیلی سفت و رعایت بهداشت، در دوام آن نقش مهمی دارند. عوارض احتمالی روکش شامل حساسیت دمایی، تغییر رنگ یا ترک سطحی هستند که در صورت بروز، باید با دندانپزشک در میان گذاشته شوند.
سخن پایانی
به‌طور خلاصه، مراقبت‌های بعد از عصب کشی شامل تغذیه صحیح، رعایت بهداشت دهان، پیگیری مراجعات و مراقبت از دندان تا نصب روکش نهایی است. عصب کشی پایان مسیر نیست، بلکه یک مرحله مهم در بازسازی دندان است و اگر به درستی پیگیری نشود، ممکن است نتیجه مطلوب حاصل نشود. در صورت بروز هر گونه علامت غیرعادی مانند درد غیرقابل کنترل، تورم یا ترشح از ناحیه دندان، باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم همین حالا برای دریافت وقت مشاوره یا چکاپ بعد از عصب کشی با کارشناسان ما در کلینیک دندان پزشکی درسا تماس گرفته، وقت مشاوره دریافت کرده و روند درمان را به‌صورت اصولی تکمیل نمایید.
