بریج دندانی یکی از روش‌های رایج و موثر برای جایگزینی دندانهای از دست‌رفته است و به بهبود عملکرد جویدن، زیبایی لبخند و جلوگیری از مشکلات ناشی از فضای خالی در دهان کمک می‌کند. این روش شامل قرار دادن یک یا چند دندان مصنوعی در محل دندانهای ازدست‌رفته است که توسط روکش‌های متصل به دندانهای مجاور پشتیبانی می‌شود. بریج‌های دندانی انواع مختلفی دارند و بسته به نیاز بیمار از مواد گوناگونی ساخته می‌شوند. در این مقاله، با انواع بریج‌های دندانی، مراحل انجام، مزایا، معایب و مراقبت‌های لازم پس از نصب آن آشنا می‌شویم.
“برای دریافت مشاوره از دکتر مهدی فرخی استاد میتوانید با شماره 09030321355 تماس بگیرید.”
انواع بریج دندان کدام است؟
در این بخش با انواع اصلی بریج دندانی آشنا می‌شویم.
بریج سنتی (Traditional Bridge)
این نوع بریج رایج‌ترین روش برای جایگزینی دندان از دست‌رفته است. در این روش، یک یا چند دندان مصنوعی (پونتیک) در فضای خالی قرار میگیرد و توسط روکش‌هایی که روی دندانهای سالم مجاور چسبانده می‌شوند، نگه داشته می‌شود. این نوع بریج زمانی مناسب است که دو طرف فضای خالی، دندانهای طبیعی سالم وجود داشته باشند.
بریج کنسولی (Cantilever Bridge)
در این روش، دندان مصنوعی تنها به یک دندان مجاور متصل می‌شود. این نوع بریج زمانی استفاده می‌شود که فقط در یک طرف فضای خالی، دندان طبیعی برای حمایت از بریج وجود داشته باشد. با این حال، به دلیل وارد شدن فشار زیاد به دندان نگهدارنده، این روش کمتر توصیه می‌شود و معمولاً برای جایگزینی دندانهای عقبی استفاده نمی‌شود.
بریج مریلند (Maryland Bridge)
بریج مریلند که به نام بریج چسبنده نیز شناخته می‌شود، شامل یک دندان مصنوعی است که توسط دو باله فلزی یا سرامیکی به پشت دندانهای مجاور متصل می‌شود. این روش کمتر به دندانهای سالم فشار وارد می‌کند، زیرا نیازی به تراشیدن مینای دندانهای کناری ندارد. با این حال، استحکام آن بریج نسبت به بریج سنتی کمتر و معمولاً برای جایگزینی دندانهای جلویی مناسب‌تر است.
بریج ایمپلنتی (Implant-Supported Bridge)
در این روش، به جای تکیه بر دندانهای طبیعی، بریج توسط ایمپلنت‌های دندانی که در استخوان فک کاشته می‌شوند، نگه داشته می‌شود. این نوع بریج برای بیمارانی که چندین دندان از دست داده‌اند و دندانهای مجاور برای پشتیبانی از بریج وجود ندارد، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. بریج ایمپلنتی دوام بالایی دارد ولی به دلیل نیاز به جراحی و هزینه بیشتر، معمولاً در شرایط خاص توصیه می‌شود.
چه کسانی به بریج دندان نیاز دارند؟
افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند و به دنبال جایگزینی دائمی و غیرقابل جابجایی هستند، می‌توانند از بریج دندانی استفاده کنند. این روش برای گروه‌های زیر مناسب است:
- افرادی که دندانهای مجاور سالم دارند و می‌توانند از بریج سنتی بهره ببرند.
- کسانی که یک دندان مجاور برای پشتیبانی دارند و نیاز به بریج کنسولی دارند.
- افرادی که نمی‌خواهند دندانهای سالم خود را تراش دهند و گزینه بریج مریلند برای آن‌ها مناسب است.
- بیمارانی که چندین دندان خود را از دست داده‌اند و گزینه بریج ایمپلنتی برایشان بهتر است.
- افرادی که به دلیل مشکلات زیبایی یا عملکردی در جویدن و صحبت کردن، نیاز به جایگزینی دندان دارند.
مزایای بریج دندان چیست؟
در ادامه به مهم‌ترین مزایای این روش درمانی اشاره می‌کنیم:
بازگرداندن عملکرد جویدن و صحبت کردن
نبود دندان ممکن است توانایی جویدن و حتی تلفظ برخی کلمات را تحت تأثیر قرار دهد. بریج دندانی به بازگرداندن این عملکردها کمک می‌کند.
بهبود زیبایی لبخند
جای خالی دندان باعث تغییر در فرم صورت و لبخند می‌شود. بریج دندانی به حفظ ظاهر طبیعی و افزایش اعتمادبه‌نفس فرد کمک می‌کند.
جلوگیری از جابه‌جایی دندانهای مجاور
پس از از دست دادن دندان، دندانهای مجاور به سمت فضای خالی حرکت می‌کنند که باعث ناهماهنگی و مشکلات ارتودنسی می‌شود. بریج از این اتفاق جلوگیری می‌کند.
توزیع متعادل فشار در هنگام جویدن
حذف یک دندان، فشار جویدن را به دندانهای باقی‌مانده منتقل می‌کند. بریج این فشار را متعادل کرده و از آسیب احتمالی به دندانهای مجاور جلوگیری می‌کند.
روش ثابت و غیرقابل جابجایی
برخلاف پروتزهای متحرک، بریج دندانی به‌صورت ثابت در دهان قرار میگیرد و نیازی به خارج کردن و تمیز کردن جداگانه ندارد.
طول عمر بالا با مراقبت مناسب
اگر از بریج دندانی به‌درستی مراقبت شود، ۱۰ الی ۱۵ سال یا بیشتر دوام خواهد داشت.
گزینه‌ای سریع‌تر و ساده‌تر نسبت به ایمپلنت
در مقایسه با ایمپلنت، بریج دندانی به جراحی نیاز ندارد و روند درمان سریع‌تر انجام می‌شود.
معایب بریج دندان
با وجود مزایای فراوان، بریج دندانی نیز معایبی دارد که ممکن است برای برخی افراد چالش‌برانگیز باشد. برخی از مهم‌ترین معایب آن عبارت‌اند از:
- نیاز به تراشیدن دندانهای سالم: در بیشتر انواع بریج، دندانهای مجاور باید تراشیده شوند که باعث ضعیف شدن آن‌ها می‌شود.
- احتمال پوسیدگی دندانهای نگهدارنده: اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، دندانهای زیر روکش بریج ممکن است دچار پوسیدگی شوند.
- عدم جلوگیری از تحلیل استخوان فک: برخلاف ایمپلنت، بریج دندانی نمی‌تواند از تحلیل رفتن استخوان فک در محل دندان ازدست‌رفته جلوگیری کند.
- عمر محدودتر نسبت به ایمپلنت: با وجود ماندگاری بالا، بریج دندانی معمولاً نسبت به ایمپلنت دوام کمتری دارد و ممکن است پس از چند سال نیاز به تعویض داشته باشد.
- احتمال شکستن یا شل شدن: درصورت وارد شدن فشار زیاد، امکان ترک خوردن یا شکستن بریج وجود دارد.
- هزینه‌های تعمیر و جایگزینی: درصورت آسیبدیدگی یا از بین رفتن دندانهای نگهدارنده، هزینه ترمیم و جایگزینی بریج بالا است.
نتیجه گیری
بریج دندانی یکی از روش‌های مؤثر برای جایگزینی دندانهای ازدست‌رفته است که علاوه بر بهبود ظاهر لبخند، به حفظ عملکرد جویدن و جلوگیری از جابه‌جایی دندانهای مجاور کمک می‌کند. با این حال، مانند هر روش درمانی دیگر، مزایا و معایب خاص خود را دارد و نیازمند مراقبت مناسب و رعایت بهداشت دهان و دندان است. انتخاب بین بریج، ایمپلنت یا سایر روش‌های ترمیمی باید بر اساس شرایط دندانی، بودجه و مشاوره با دندانپزشک انجام شود. با رعایت نکات مراقبتی، میتوان عمر بریج دندانی را افزایش داده و از مشکلات احتمالی جلوگیری کرد.
سوالات متداول
آیا بریج دندانی درد دارد؟
خیر، فرایند نصب بریج دندانی معمولاً بدون درد است، زیرا دندانپزشک از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند. بعد از انجام کار، ممکن است کمی حساسیت یا ناراحتی موقتی احساس کنید که معمولاً طی چند روز برطرف می‌شود.
بریج دندانی چقدر دوام دارد؟
عمر مفید بریج دندانی معمولاً ۵ تا ۱۵ سال است، ولی با رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از نخ دندان مخصوص و مراجعه منظم به دندانپزشک، میتوان طول عمر آن را افزایش داد. عواملی مانند جنس بریج، رژیم غذایی و عادات فردی نیز بر ماندگاری آن تأثیر می‌گذارند.
آیا میتوان بریج دندانی را تعویض کرد؟
بله، در صورت فرسودگی، شل شدن یا آسیبدیدگی، امکان تعویض بریج دندانی وجود دارد. دندانپزشک با بررسی وضعیت بریج و دندانهای نگهدارنده، تصمیم میگیرد که آیا نیاز به تعویض کامل است یا فقط ترمیم کافی خواهد بود.
